اگر نمی‌دونید گوگل تگ منیجر چیست و چه کاربردی داره، احتمالا با شنیدن توانایی‌های اون، شگفت زده می‌شین. توی این مقاله که اولین جلسه از دوره آموزش Google Tag Manager هست، با مفهوم و نحوه عملکرد این ابزار گوگل آشنا می‌شیم، پرکاربردترین مواردی که میتونیم به کمک gtm انجام بدیم را به زبون ساده توضیح می‌دیم و در آخر به کمک یه مثال عملی با دیتای کاملا واقعی به شما نشون می‌دیم که چطور در عمل از google tag manager برای بالا بردن سود نهایی سایت و کسب و کار خودمون استفاده کنیم.
محتوای این مقاله با محتوای ویدئو متفاوت و در واقع مکمل هم هستن. پیشنهاد میشه ویدئو رو ببینید و بعد از اون مقاله رو مطالعه کنید.
لطفا با تماشای این ویدئو در youtube و subscribe کردن کانال، سرچ بتل را در مسیر تولید محتوای باکیفیت و رایگان حمایت کنید.
گوگل تگ منیجر چیست ؟
اگر این عبارت رو به فارسی و یا انگلیسی گوگل کنید با یه پاسخ کلیشه‌ای روبه‌رو خواهید شد: “تگ منیجر ابزاری برای مدیریت تگ‌های سایت است.” ای پاسخ برای کسی که نمی‌دونه تگ منیجر چیه، پاسخ خیلی خوبی به نظر نمیاد، پس سعی میکنیم ملموس‌تر و ساده، کارکرد و مفهومش رو توضیح بدیم.
اگر بخواهیم به ساده‌ترین شکل ممکن بگیم که گوگل تگ منیجر چیکار میکنه و چه نقشی در موفقیت فرآیند مارکتینگ و فروش یک سایت داره، میشه گفت که به عنوان یک پل ارتباطی بین سایت و گوگل آنالیتیکس (که ابزار جمع‌آوری دیتای سایت و آنالیز دیتای بدست اومده، محسوب میشه) عمل میکنه. حالا این یعنی چی؟ با یک مثال کاربرد تگ منیجر رو بیشتر توضیح می‌دیم.
فرض کنید یه سایت فروش اسباب بازی داریم. مراحلی که کاربر باید طی بکنه تا فرآیند خرید اینترنتی خودش رو کامل کنه شامل موارد زیر میشه:
- ورود به سایت
- بازدید از دسته بندی محصولات موردنظر
- پیدا کردن محصول دلخواه
- اضافه کردن محصول به سبد خرید
- رفتن به سبد خرید
- پر کردن فرم مشخصات، توضیحات و آدرس
- نهایی کردن سفارش و پرداخت
اگه این 7 مرحله رو مراحل سفر مشتری (Customer Journey) و یا بصورت ساده‌تر، قیف فروش (Marketing Funnel) در نظر بگیریم، به کمک گوگل تگ منیجر میتونیم تعداد کاربرهای هر مرحله رو در یک بازه زمانی (مثلا یک روزه، یک هفته و یا یک ماه) دنبال کنیم و در نتیجه درصد تبدیل هر مرحله به مرحله بعد (نرخ تبدیل = Conversion Rate) رو اندازه بگیریم.
با کمک Google Tag Manager میتونیم متوجه بشیم از هر 100 کاربری که تا مرحله 5 (یعنی محصول را به سبد اضافه کرده و الان وارد سبد خرید شدن) اومدن، چند نفر از اون‌ها روی دکمه نهایی کردن سفارش کلیک می‌کنن. پس میتونیم با تغییرات در تجربه کاربری (UX)، تغییرات رنگ دکمه‌ها، تغییرات Call to Action ها، حذف یا اضافه کردن مراحل و هزاران کار دیگه، درصد تبدیل هر مرحله رو بهبود بدیم. و در نتیجه کانورژن بالاتری در نهایت به دست بیاریم.
مثال بالا فقط یکی از کاربردهای گوگل تگ منیجر بود. اگر بخواهیم کارهای دیگه که میشه با تگ منیجر انجام داد رو بصورت خلاصه بگیم، به لیست زیر می‌رسیم:
- دنبال کردن کلیک کاربر روی دکمه برای مثال: دکمه‌های پرداخت، دانلود، افزودن به سبد خرید، حذف از سبد خرید و هر دکمه دیگه‌ای که فکرشو بکنید
- دنبال کردن میزان اسکرول کاربر در صفحات مختلف. مثلا در صفحه محصول X چند نفر از کاربران تا 75% صفحه را اسکرول کرده‌اند؟
- دنبال کردن میزان مشاهده ویدئو توسط کاربران
- دنبال کردن تعداد کسانی که فرم‌های سایت را پر کرده و یا قبل از کامل کردن این کار را ترک کردند
- اعمال تگ‌های مارکتینگ در سایت مثل کدهای مربوط به فیسبوک پیکسل، گوگل ادز، هاتجر و سایر سرویس‌ها و برای سرویس‌های ایرانی اعمال تگ‌های ریمارکتینگ یکتانت، مدیااد، سنجاق و …
گوگل تگ منیجر چطوری کار میکنه؟
ساختار کلی Google Tag Manager بسیار شبیه به ساختارهای شرطی اگر … آنگاه … (… IF … Then) در برنامه‌نویسی است. در قسمت IF می‌گوییم اگر فلان اتفاق توسط کاربر در سایت ما رخ داد Then (آنگاه) این اطلاعات را برای ذخیره‌سازی به سمت آنالیتیکس بفرست. قسمت اول جمله شرطی (بخش IF) در تگ منیجر Trigger یا ماشه خونده میشه.
فرض کنید قصد داریم در مثال بالا بفهمیم که از تعداد کاربرانی که در روز از سایت ما بازدید می‌کنن چند نفر مرحله 4 (اضافه کردن محصول به سبد خرید) را با موفقیت انجام می‌دن و روی دکمه افزودن به سبد خرید کلیک می‌کنند. در اینجا کلیک کاربر روی دکمه افزودن به سبد خرید را میتونیم به عنوان تریگر تعریف کنیم. یعنی اگر کاربر روی دکمه افزودن به سبد خرید کلیک کرد (تریگر) آنگاه این اطلاعات را بصورت مشخص و قابل ذخیره‌سازی به Google Analytics ارسال کن.
به قسمت دوم جمله شرطی (بخش Then) در تگ منیجر Tag گفته میشه. یعنی در این مثال، ما اطلاعات را توسط gtm و در قالب یک تگ (که شامل اطلاعاتی است که به ما نشون میده کاربر در چه صفحه‌ای روی چه دکمه‌ای چه اکشنی انجام داده) به آنالیتیکس ارسال میکنیم.
به طور خلاصه میتونیم عملکرد گوگل تگ منیجر رو به این صورت در نظر بگیریم که:
اگر Trigger آنگاه Tag و یا If Trigger Then Tag
پس متوجه شدیم که مهم‌ترین قسمت‌های گوگل تگ منیجر چیست. تگ و تریگر 2 بخش اساسی از ساختار این ابزار مارکتینگ گوگل هستند. به مجموعه تریگر و تگ در Tag Manager، اسنیپت (Snippet) گفته میشه.
یاد گرفتن Google Tag Manager نیاز به دانش برنامه‌نویسی داره؟
اگر در ابتدای راه یاد گرفتن جی تی ام باشید، ممکنه مفاهیم اولیه غیرقابل فهم به نظر بیان! اما بر خلاف چیزی که در ظاهر به نظر میاد، کار کردن با این ابزار بسیار ساده و لذت‌بخشه.
گوگل تگ منیجر برای این ایجاد شده که کار دیجیتال مارکترها رو ساده بکنه. یعنی مارکترها بتونن بدون نیاز به دانش کدنویسی، تگ‌های مورد نیاز خودشون رو در صفحات مختلف سایت، بصورت کاملا منظم و ساختار یافته جایگذاری کنن. علاوه بر این فهم اسنیپت‌ها برای مارکتر دیگه‌ای که از خارج از سایت خودمون به سایت ما نگاه میکنه بسیاااار راحت‌تر از فهم خط‌های متعدد کد هست.
تگ منیجر چه تفاوتی با آنالیتیکس داره؟
تگ منیجر ابزاری رو در اختیار مارکترها قرار میده که بدون کدنویسی، در جهت اهداف خودشون تکه‌های کد ایجاد و در سایت اعمال کنند، و این قسمت‌های کد را مدیریت و نگه‌داری کنند. اما آنالیتیکس، ابزار تحلیل دیتای بدست اومده از سایت هست. که بخشی از این دیتا را تگ منیجر در اختیار آنالیتیکس قرار میده. در خیلی از مواقع ابزار Google Analytics این توانایی رو داره که دیتای مربوط به رفتار کاربر در سایت رو مستقیما از سایت بخونه. ولی وقتی دیتایی که نیاز داریم جزئی‌تر میشه و یا به هر دلیلی آنالیتیکس توانایی تشخیص رفتاری از کاربر که مد نظر ماست رو نداره، اینجاست که گوگل تگ منیجر قدرت خودش رو به ما نشون میده.
ما به کمک GA میتونیم دیتای مربوط به سایت رو تحلیل کنیم، نمودارها رو بررسی کنیم و گزارش‌های مختلف در راستای نیازی که داریم تهیه کنیم. اما تگ منیجر وظیفه ایجاد و مدیریت کدها و تگ‌ها رو در سایت ما داره. در واقع GTM به عنوان یک پل ارتباطی بین سایت و گوگل آنالیتیکس (که ابزار جمع‌آوری و آنالیز دیتای سایت محسوب میشه) عمل میکنه.
می‌خواهیم خیلی ساده و با یک مثال این تفاوت رو نشون بدیم. اگه تجربه استفاده از بخش تعریف Goal در انالیتیکس را داشته باشید، میدونید که Goal ها در گوگل انالیتیکس برای دنبال کردن اکشن‌های مهم کاربر روی سایت استفاده میشن. اما توانایی آنالیتیکس در این زمینه به تنهایی محدوده. حالا این یعنی چی؟
یعنی مثلا Google Analytics میتونه رفتن به صفحه Thank You page را تشخیص بده اما کلیک روی دکمه پرداخت نهایی یا اسکرول کردن 70% از صفحه رو متوجه نمیشه. اینجاست که گوگل تگ منیجر وارد عمل میشه و به عنوان رابط بین سایت و آنالیتیکس قرار میگیره. برای مثال زمانی که کاربر روی دکمه پرداخت نهایی کلیک کرد یا فلان صفحه را تا 70% اسکرول کرد، دیتا را در قالب تگ به آنالیتیکس ارسال میکنه و ما حالا می‌توینم این دیتا رو به عنوان Goal مورد نظر تعریف کنیم.
مثال واقعی از کاربرد گوگل تگ منیجر در بهبود نرخ کانورژن سایت
به عکس زیر دقت کنید. این دیتای یک کسب و کار واقعیه که دارای یک قیف بازاریابی 6 مرحله‌ای است. دیتای مربوط به مراحل 3 تا 5 با استفاده از تگ منیجر به انالیتیکس ارسال شده. حالا به نظرتون از این دیتا چه استفادهای میتونیم ببریم برای بهبود Conversion Rate سایتمون؟
اگه ما بتونیم حتی نرخ تبدیل فقط 1 مرحله رو هم بهبود بدیم میتونیم ادعا کنیم که تونستیم نرخ کانورژن کلی سایت را بهبود بدیم. مثلا با تغییر رنگ یا فونت دکمه پرداخت نهایی و یا حتی با تغییر مکان اون و یا نوشته میتونیم تغییرات را مانیتور کنیم و در واقع هر روز و هر هفته در جهت بهبود نرخ تبدیل سایت قدم برداریم. شگفت انگیز نیست؟!
این فقط یک مثال از هزاران کاربرد فوق‌العاده‌ی گوگل تگ منیجر هست. “گوگل تگ منیجر چیست” اولین جلسه از دوره رایگان آموزش گوگل تگ منیجر بود. با تموم شدن جلسه اول، شما می‌تونید جلسه دوم از آموزش Google Tag Manager که در اون به نصب گوگل تگ منیجر پرداختیم را ادامه بدین.
ما سعی میکنیم که هر هفته یک مقاله به همراه آموزش ویدئویی کاربردی داشته باشیم تا در انتهای دوره بتونید هرچیزی که برای کار با این ابزار نیاز هست رو یاد بگیرید و در کار خودتون ازش استفاده ببرید.
تگ منیجر سیستم مدیریت تگ های سایت است که کمک میکند کدهای اندازه گیری مثل کد ریمارکتینگ، کد مربوط به آنالیتیکس و … را به صورت سریع، ساده، به صورت یک جا و بدون نیاز به برنامه نویسی در قالب تگ در سایت پیاده سازی کنید.
گوگل تگ منیجر وظیفه انتقال اطلاعات از یک منبع داده مثل سایت به منبع دیگر مثل انالیتیکس بر عهده دارد و به تنهایی داده ای ذخیره نمیکند. در صورتی که آنالیتیکس یک منبع ذخیره سازی اطلاعات است.
خیر، استفاده معمول و عادی از گوگل تگ منیجر نیاز به دانش کدنویسی ندارد. در بعضی مواقع و در سطوح پیشرفته تر، استفاده از گوگل تگ منیجر نیاز به اطلاعات پایه برنامه نویسی دارد.
بله. مانند بسیاری دیگر از ابزارهای گوگل، این ابزار هم کاملا رایگان است.
